Kısırlık Hakkında Genel Bilgiler
Kısırlık; Günümüzde bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin yaklaşık % 15’i doğal yolla gebelik elde edememektedir. Ancak kısırlıktan şüphe edilebilmesi için belli bir süre cinsel ilişkiye girilmiş olması lazım. Zira 1-2 ilişkide hemen gebelik elde edilebilme ihtimali çok düşüktür. Bu bağlamda 35 yaşın altındaki çiftlerin 1 yıl, 35 yaşın üzerindekilerin de 6 ay civarında düzenli olarak korumasız cinsel ilişkiye girmiş olmaları gerekmektedir. Bu şartlarda bebek sahibi olamayanların kısır olabileceğinden söz edilir.
Kısırlık pek çok bileşeni kendi içinde barındırdığından tek bir testle, tahlille ya da muayene ile uzman olmayan kişiler tarafından kısırlık teşhisi konulması yanlıştır. Ancak erkek ve kadın kısırlığı hakkında çok kesin olmasa da fikir verebilecek kısırlık testleri bulunmaktadır. Hem yurt dışında hem de ülkemizde eczanelerden edinilebilen kısırlık testlerinin bir kısmı sadece erkek kısırlığını, sperm sayısını ölçmektedir. Bunun yanında hem erkek spermlerini hem de kadının gebe kalabilirlik düzeyini ölçen kısırlık testleri de bulunmaktadır.
Genellikle 1 saat içinde sonuçlanan testlerde kadının idrarındaki hormon değerlerine göre, erkeğin de sperm sayısına göre kısırlıkla ilgili yorum yapılır.
Kadında kısırlık testi
Kadının kısır olup olmadığının belirlenmesinde en önemli veri kandaki Folikül Uyarıcı Hormon seviyesidir. Normal şartlarda kan tahlili ile FSH değerine bakıldığında kısırlıkla ilgili daha kesin bir sonu. Elde edilebilirken, evde yapılan kısırlık testinde kadının idrarında FSH değerine bakılır ve yaklaşık bir değer bulunur. İdrardaki FSH değerinin çok yüksek çıkması kadının kısır olabileceği şeklinde yorumlanabilmektedir. Evde kısırlık testi olarak piyasada bulunana ürünlerin prospektüsünde de altı çizildiği gibi bu testler kesin sonuç vermemekte, yaklaşık bir anlam ifade etmektedir. Ancak bu testlerde sperm sayısı ve FSH değerlerinin normal dışı çıkması kısırlık şüphesiyle doktora başvurulması için yeterli sebeptir.
Erkekte kısırlık testi
Erkeğin üreme kapasitesi sperm sayısı, olgunluğu, hareketliliği ile belirlenebildiğinden evde uygulanan kısırlık testleri sperm sayısını ölçmektedir. Tıpkı kadınların kullandığı kısırlık testinde olduğu gibi yaklaşık sonuçlar alınabildiği ve kritik değerlerin altındaysa sorun teşkil edebileceği belirtilmektedir. Zira normal sağlık koşullarına sahip olan erkeğin 1 milimetrelik menisi içinde en az 20 milyon sperm hücresi bulunması gerektiği bilinmektedir. Sperm sayısı bu değerlerin altına ne kadar düşerse erkeğin bebek sahibi olma süresi o kadar çok artar. Çok sayıda, olgun, hareketli, kaliteli sperme sahip olan erkekler için gebelik elde etmek bazen tek bir ilişki ile de mümkünken, sperm sayısı az olan erkekler yıllarca bebek sahibi olmamaktadırlar.
Evde yapılan kısırlık testinde sadece sperm sayısı hakkında fikir elde edilebilmektedir. Ancak gebelik elde edilebilmesi için sadece sperm sayısının uygun olması yetmemektedir. 50 milyon sperm olsa da şekil bozuklukları taşıyan, hareketsiz ve olgunlaşmamış spermlerle gebelik elde edebilmek zorlaşacaktır. Zaten elde edilen 50 milyon sperm içinde hepsinin gebelik için uygun olma ihtimali yoktur. Çoğu zaman 100 adet spermden 4-5 tanesi döllenme için uygun formda ve özelliktedir. Bu sebeple sadece sperm sayısını bilerek kısırlık hakkında kesin kanıya varılamaz, ancak fikir elde edilebilir.
Evde yapılan kısırlık testlerine güvenilebilir mi?
Üretici firmaların da altını çizdikleri gibi evde uygulanan testlerin hiç biri % 100 güvenilir sonuçlar vermez, veremez. Zira evdeki değerlendirici, yorumlayıcı kişi bu konuda her hangi bir bilgi ya da bilinç sahibi olmayan bir bireydir. Testten elde edilen değerlerin doğruluğu testi uygulayan kişiye de bağlı olabildiğinden evdeki hijyen ve dikkat, özen gösterme koşulları da dolaylı olarak testin başarısında etkili olabilmektedir. Bunun yanında kadının idrarındaki FSH değerine bakılarak kısırlık hakkında kesin hüküm verilemez.
Sadece fikir sahibi olunabilir ya da kadın doğum doktoruna başvurma konusunda bir uyarıcı olabilir. Zira gebelik için kadının kanında FSH değerlerinin ölçülmesi daha akılcı, doğru bilgiler verecektir. Erkekte de sperm sayısını ortalama değerlerle bilmek kısırlık ihtimali hakkında fikir verebilmektedir. Çıkan değer kritik seviyelerde ise vakit kaybetmeden doktora gidilmesi yönünde fikir vermesi açısından evde kısırlık testlerinin önemli olduğu söylenebilmektedir.
Zira tek bir tane testin sonuçlarına bakılarak kısırlık hakkında kesin hüküm verilemez. Örneğin kadının idrarında FSH değerli normal seyreder, ancak rahim ve yumurtalıklarda yapısal bozukluklar, kist, miyom gibi oluşumlar var olabilir. Erkeğin sperm sayısı yeterli, hatta çok fazladır, ancak spermlerin hiç biri döllenmeyi gerçekleştirebilecek kadar kaliteli olmayablimektedir.
