10 Aşamada Tüp Bebek
1 ) Yeterince sürede ve sayıda düzenli aralıklarla korumasız olarak cinsel ilişkiye girmemiş olanların kısırlığından bahsedilemez. Kısırlıktan şüphe edilebilmesi için 35 yaşın altındaki çiftlerin yaklaşık 1 yıl, 35 yaşın üzerindekilerin de 6 ay düzenli olarak korumasız cinsel ilişkiye girmiş olmaları gerekir. Bu şartlarda gebelik elde edilememesi durumunda tüp bebek uzmanı bir doktora başvurulur.
2 ) Doğal yolla bebek sahibi olmak için yeterince denemede bulunmanın ardından doktora başvuranlara öncelikle pek çok test, tahlil yapılır, bireyler üreme sistemleri açısından muayene edilir. Kadında ve erkekte ya da her ikisinde de kısırlığa sebep olan etkenler belirlenir.
3 ) Tüm faktörler ve bulgular değerlendirildikten sonra üremeye yardımcı diğer yöntemlerin başarılı olmayacağı kanaatine varıldığında tüp bebek tedavisine karar verilir. Ardından anne ve baba adayları hem ayrı ayrı hem de birlikte bilgilendirilir. Sorumlu doktor ve hemşireler tüp bebek tedavisinin ne olduğu, nasıl yapılacağı, tedavi esnasında ve sonrasında neler yaşanacağı konusunda danışmanlık hizmeti verir.
4 ) Tüp bebek tedavisinde esas amaç en kaliteli sperm ve yumurtayı birleştirip en sağlıklı embriyoyu oluşturmaktır. İşte bu sebeple öncelikle anne adayına yumurtalıkları uyaracak ve kontrollü bir şekilde yumurta üretilmesini sağlayacak hormon ilaçları verilir. Tüp bebek tedavisinde başarılı olunabilmesi için bu süreçte 19-20 mm çapında olan en az iki tane yumurta elde edilmiş olması gerekir. Bu amaçla yaklaşık 10-12 gün boyunca bu ilaçlar kullanılır.
5 ) Bu süre içinde yumurtalıklar düzenli olarak kontrol edilir ve yumurtanın büyüme aşamaları gözlenir. Yumurtalar istenilen büyüklüğe eriştiklerinde ise yumurta çatlatma iğnesi olan HCG, enjeksiyonu yapılır.
6 ) Çatlatma iğnesinin yapılışından yaklaşık 32-36 saat sonrasında yumurta toplama işlemi gerçekleştirilecektir. Bu sırada vajinal ultrason eşliğinde, olgunlaşmış yumurta keseciklerinin (folikül)içine bir iğne ile girilir ve yaklaşık yarım saat süren bu işlemde folikülün sıvısı çekilir. Kadın için biraz zahmetli olan bu işlemin ardından anne adayının 1-2 saat dinlenmesi gerekir.
7 ) Yumurta toplama işlemiyle elde edilen yumurtalar laboratuarda özel bir ortamda saklanır ve bu 4-5 saat içinde gebelik için en elverişli, en olgun yumurtalar hazır olur. Kadının yumurtalarının toplandığı bu süre içinde erkekten de sperm örneği alınır. Bunun için erkeğin 3 günlük bir cinsel perhiz dönemi geçirmesi gerekir. Sperm vermeden önceki 3 gün boyunca baba adayının cinsel ilişkiye girmemesi, uykuda bile boşalmamış olması gerekir. Zira döllenme için en sağlıklı, olgun ve canlı spermlerin elde edilmesi düşünülür. Erkek menisinde yeterince kaliteli sperm birikebilmesi, depolanabilmesi için de 3 günlük bir süre gerekir. Bu koşullarda verilen meninin içindeki spermler yıkanır, ayıklanır, özel bir sıvı içinde bekletilerek gebelik için en elverişli spermler seçilir. Erkeğin menisinde hiç sperm bulunamaması durumunda ise cerrahi müdahalelerle testislerin içinden sperm toplanır.
8 ) Yumurta kültürü ve sperm tamamen hazır olduktan sonrasında ise döllenme gerçekleşmesi için en sağlıklı yumurta ve sperm hücreleri özel bir ortama konur. Burada yaklaşık 18-20 saat duran üreme hücreleri kontrol ve takip edilir. Döllenme gerçekleştikten sonra döllenmiş yumurtalar alınır ve kültür ortamında bölünmesi beklenir.
9 ) Döllenme ve bölünme gerçekleştikten sonra sıra embriyonun transfer edilmesi aşamasına gelinir. Bu evrede elde edilen embriyolardan en sağlıklı ve canlı olanlar içinden genellikle 1 ya da 2 tanesi özel bir katater içinde taşınarak anne adayının rahmine transfer edilir. Çoğul gebelik riskini en aza indirebilmek adına fazla sayıda embriyo transfer etmemeye özen gösterilir. Çoğul gebeliğin anne adayının ve bebeklerin yaşamını tehdit edebilme, embriyoların tutunabilmesini zorlaştırma ve gebelik dönemini de zorlaştırma riskleri göz önünde bulundurulur ve embriyo transferi sınırlı tutulur.
10 ) Embriyo transferinin ardından 12 gün geçtikten sonra doktor kanda gebelik testi için anne adayını tüp bebek merkezine çağırır. Kanda bakılan B-HCG ile tüp bebek tedavisinde gebelik elde edilip edilemediği net bir şekilde anlaşılır. Gebelik testi pozitif değer gösterdiğinde 2 hafta sonra da ultrasonda gebelik kesesi izlenir. Bu süre içinde anne adayının eczanelerde satılan idrarda gebelik testlerinin yapmaması önerilir. Zira gebelik hormonları ilk olarak kanda sonrasında idrarda görülebilmektedir. bu bağlamda idrar testinde negatif sonuç çıkması durumunda anne adayı psikolojik olarak olumsuz etkilenebilir.
